Mieszkańcy woj. podlaskiego uczcili 156. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego

Mieszkańcy Białegostoku uczcili 156. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego

W 156. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego - na cmentarzu farnym w Białymstoku odsłonięto odrestaurowany pomnik Adolfa Białokoza.

W uroczystości wzięli udział kwestarze, samorządowcy, przedstawiciele Lasów Państwowych, IPN-u, harcerze, kombatanci i mieszkańcy Białegostoku.

Nagrobek udało się odrestaurować dzięki zaangażowaniu członków Towarzystwa Opieki Nad Zabytkami - Oddział w Białymstoku, Międzynarodowego Stowarzyszenia Białostoczan oraz białostockiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.

My jako kwestarze jesteśmy bardzo szczęśliwi, bo na nasze hasło o nagrobku ostatniego naczelnika Powstania Styczniowego miasta Białegostoku odpowiedział Instytut Pamięci Narodowej, który przekazał 10 tys. zł na renowację nagrobka. Jesteśmy bardzo wdzięczni - mówi organizatorka kwesty ratującej stary cmentarz farny w Białymstoku Elżbieta Kozłowska-Świątkowska.

Aby odrestaurować nagrobek, trzeba było go najpierw zlokalizować. Jak się okazało, znajdował się tuż za cmentarną kaplicą.

Grób Adolfa Białokoza był nieco ukryty, był na nim zupełnie nieczytelny napis. Postanowiliśmy dokonać jego renowacji i wykonać płytę z polskiego piaskowca, tak jak była przed wojną, i udało się. Myślę, że dzięki temu Białystok zyskał nowe miejsce pamięci narodowej - mówi dr Ewa Rogalska z białostockiego oddziału IPN.

W maju białostocki oddział IPN planuje sesję popularnonaukową poświęconą powstańcom styczniowym i jego przywódcom.

Ten nagrobek odnalazł Sławomir Presnarowicz i zaczął kontynuować badania. To wymaga jeszcze dalszego programu, żeby to objaśniał, bo tak jest nieczytelny. Trzeba będzie postawić tablicę, która by informowała kim Białokoz był dokładnie - mówi historyk prof. Józef Maroszek.

Jak podkreślają historycy postać Adolfa Białokoza jest odkrywana na nowo dzięki jego "Pamiętnikom".

Był postacią przez wiele lat niedocenianą, nieznaną - troszeczkę za swoją sprawą, ponieważ ukrywał swoją działalność powstańczą. Czynił to dlatego, że jego synowie próbowali robić kariery w czasach imperialnych, nie chciał im tego utrudniać. Ale piętno synów buntownika przywarło jednak do nich. Adolf Białokoz nie doczekał Polski niepodległej. Dlatego też jego pamiętniki, które zachowały się, są zbiorem wspomnień zmanipulowanych. Ponieważ on w tych wspomnieniach próbuje za wszelką cenę udowodnić, że nie był naczelnikiem powstania. Niestety, był to fakt na tyle dobrze udokumentowany przez stronę rosyjską, że mu się to nie udało i spędził wiele lat na zesłaniu w związku z tym - mówi Piotr Niziołek z Muzeum Historycznego w Białymstoku.

Rozpoczęcie walki przeciwko Imperium Rosyjskiemu ogłoszono Manifestem 22 stycznia 1863 roku wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy. Na Białostocczyźnie działania powstańcze rozpoczęły się nieco później, 16 maja 1863 roku.

Uroczystość w Łomży

Złożeniem kwiatów, zapaleniem zniczy i krótką modlitwą uczczono w Łomży rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego.

Przy pomniku bohaterów z 1863 r. na tzw. Mokrej Łączce, czyli w miejscu straceń uczestników powstania, spotkali się politycy, samorządowcy, żołnierze i harcerze. W uroczystościach co roku uczestniczy też łomżyński kapucyn o. Jan Bońkowski. 

Tradycyjnie kwiaty i znicze złożono także na grobie nieznanego powstańca z 1863 r. na cmentarzu przy ul. Kopernika.

Msza i patriotyczne ognisko w Choroszczy

Msza święta, kwiaty i ognisko - tak w Choroszczy uczczono pamięć o powstańcach styczniowych w 156. rocznicę wybuchu zrywu narodowego. 

Główne uroczystości odbyły się w Miejscu Pamięci Narodowej zwanym "Szubienicą”, gdzie w 1863 roku stracono miejscowych powstańców. Ku czci ich pamięci, 156 razy rozbrzmiał Dzwon Wolności, odczytano apel poległych i manifest powstańczy.

Mieszkańcy Choroszczy spotykają się tu co roku już od 34-ech lat. Obecnie Miejsce Pamięci Narodowej jest przebudowywane.

| red: mag, sk, maj